محافظت از ریشه فرش

در انتهای طولی فرش های ماشینی، نخ های سفید یا کرم رنگی قرار دارد که ریشه فرش یا چله فرش نام دارد و جلوه فرش های ماشینی و دستباف را زیباتر ساخته و تمیز و نگهداری از ریشه ها ضروری است؛ چه بسا که نامرتب بودن و کثیف بودن این ریشه ها زیبایی و طرح و نگاره فرش را دستخوش تغییر قرار می‌دهد.

نقش مهم و کلیدی ریشه فرش

ریشه فرش که بعد از بافت فرش، در ابتدا و انتهای فرش زده شده، می‌گویند و به صورت ساده، گره خورده، توری و زنجیره ای زده می شود. جنس این ریشه‌ها در فرش های ماشینی از نوع نخ معمولی یا ابریشم مصنوعی است که اصولا برای فرش های با شانه و تراکم بالا از قبیل فرش 1500 شانه یا 1200 شانه برای بالا بردن زیبایی و ظرافت بافته از ریشه ابریشم مصنوعی بهره می برند.

شاید عده ای بر این باور باشند که ریشه‌ها فقط جنبه تزیینی دارند؛ در صورتی که نقش مهم و کلیدی آن‌ها برای جلوگیری از باز شدن بافت فرش و ساییده شدن است و به همین محافظت از آن ضروری است؛ البته برخی از فرش های ماشینی از قبیل فرش کودک یا آشپزخانه یا برخی از طرح های مدرن و فانتزی اتاق خواب به صورت بدون ریشه ارائه می شوند که استفاده از این کف پوش ها برای مکان های غیر رسمی مناسب است. نگهداری از فرش های بدون ریشه آسانتر است.

بسیاری از سجاده فرش ها نیز که در مکان های پررفت و آمد از قبیل مساجد و حسینیه ها پهن می‌شوند، به صورت بدون ریشه تولید می‌شوند.

محافظت از ریشه ها، محافظت از فرش است

محافظت از ریشه ها سبب طول عمر بالای فرش شده و از زیبایی و قیمت آن نمی کاهد. در فرش های دستباف، ریشه ها جزئی از بافت فرش و جزئی از چله هاست و مراقبت از آن ها بسیار ضروری است و آسیب به ریشه ها در فرش های دستباف، آسیب رساندن به ساختمان و بافت قالی است.

در حقیقت در قالی های دستباف، ریشه فرش نقش حیاتی دارد و ایراد در آن سبب ویرانی قالی می شود.

در فرش های ماشینی این ریشه ها که بعد از بافت که اصولا توسط دستگاه های اتوماتیک ریشه زنی زده می‌شود، جنبه تزیینی دارد و برای اینکه بافته های ماشینی همانند قالی های دستباف جلوه زیبایی داشته باشند، ریشه ها در امتداد و انتهای قالی زده می‌شود و جنس آن از نخ مصنوعی است؛ ولی این ها دلایل بر آن نیست که ما از ریشه های قالی های دستباف مراقت کنیم و نسبت به نگهداری از ریشه های فرش ماشینی بی تفاوت باشیم؛ چون مرتب و تمیز بودن ریشه های فرش در بالا بردن زیبایی آن تاثیر بسزایی دارد.

ریشه ها در فرش های ماشینی و دستباف در معرض دید هستند و مسلما کثیفی یا از بین رفتن آن ها جلوه فرش را تحت تاثیر قرار می‌دهد. طرح و نگاره و ظرافت و زیبایی فرش ها دیده نمی شود در فرشی که ریشه های قسمتی از آن از بین رفته یا در بخشی کم یا زیاده شده است.

نقش فرش ها علاوه بر پوشاندن فضا این است که زیبایی دکوراسیون را بیشتر ساخته و مسلما یک تخته فرش 1200 شانه یا 1500 شانه وقتی در وسط سالن پهن است، طرح و نگاره آن وقتی جلوه دارد که ریشه های فرش در اندازه های یکسان و به صورت منظم زده شده باشد؛ از این رو نگهداری و مراقبت از آن ها بسیار مهم است.

اصول نگهداری از ریشه فرش ماشینی و دستباف

ریشه های فرش دستباف نیازمند مراقبت بیشتری هستند؛ همانطور که گفتیم ریشه های بافت های دستباف در حقیقت همان چله فرش هستند که آسیب رساندن به آن ها همان آسیب رساندن به ساختمان قالی است.

ریشه های فرش ماشینی بعد از بافت به امتداد و انتهای قالی دوخت می‌شود که این ریشه ها سبب جذابیت بافته شده و اگر آسیب ببیند، باید آن را به رفوگر داد تا دوباره این ریشه ها زده شود که این کار سخت و هزینه بر است.

محافظت از ریشه فرش کار آسانی است و افراد می توانند با رعایت اصولی زیبایی و جذابیت فرش های ماشینی و قالی های دستباف خود را حفظ کنند.

کاور ریشه فرش

خوشبختانه به لطف خلاقیت مهندسان ایرانی، امروزه کاور ریشه فرش تولید شده که بیشتر آن ها از جنس تور است و کاور توری از بهترین نوع کاور است؛ چون تبادل هوا در داخل کار ایجاد شده و بدین صورت از پوسیدگی ریشه ها جلوگیری می‌شود.

این کاورها از کثیف شدن ریشه های فرش جلوگیری کرده و آن ها را منظم نگه می دارد. استفاده از کاور ریشه برای فرش 700 شانه یا فرش 500 شانه که در اتاق نشیمن، هال و یا راهروها پهن است، مناسب است؛ چون فرش های پهن شده در این فضاها در معرض رفت و آمد و پاخوردگی است و مسلما ریشه های فرش زودتر کثیف می شوند تا نسبت به ریشه های فرش اتاق پذیرایی و مکان های مهمان نشین خانه.

این کاورها عمر قالی را زیاد می کنند؛ چون با استفاده از آن ها دیگر نیازی به ترمیم ریشه ها نیست.

گرده زدن ریشه

گره زدن ریشه ها درست است که جلوه و جذابیت فرش ها را بالا می برد؛ ولی از خرابی و وا رفتن ریشه‌ها نیز جلوگیری می‌کند.
این گره‌ها می‌توانند به صورت زنجیره ای، دوگره یا نخودی زده شوند. ریشه های بلند فرش بهتر است به صورت زنجیره ای زده شوند.

گره زدن ریشه ها در فرش های 1500 شانه یا فرش های 1200 شانه ای که در وسط پذیرایی پهن است، بسیار ایده ال است؛ چون هدف از پهن کردن فرش های پذیرایی بالا بودن جلوه و زیبایی طرح و نگاره و خودنمایی ساقه ها و پیچش گل ها روی قالی است و مسلما ریشه های منظم گره خورده، جلوه و خودنمایی گل های زیبای قالی را با شاخه های منحنی شکل چندین برابر می‌کنند.

لفاف دوزی

لفاف دوزی یکی از قدیمی ترین نگهداری از ریشه های فرش است که بیشتر برای نگهداری از ریشه های قالی های دستباف انجام می شود. پارچه هایی از جنس متریال یا برزنت تهیه شده و سپس ریشه ها به صورت تا خورده داخل این پارچه ها قرار گرفته و سپس هر دو طرف پارچه به انتهای قالی وصل می شود.

نبایدهای محافظت از ریشه فرش

روش های گفته شده روش های اصولی محافظت از ریشه های فرش ماشینی و دستباف است؛ ولی بسیاری از افراد از روش های غیراصولی برای محافظت از ریشه استفاده می‌کنند که جزو نبایدهاست و استفاده از این روش ها به منزله از بین بردن و آسیب رساندن به ریشه‌هاست.

برخی از افراد چسب های نواری شیشه ای را روی ریشه ها می زنند و از نظر آن ها این روش برای منظم کردن و تمیز نگهداشتن ریشه ها بسیار مناسب است؛ در صورتی که درست است ظاهرا ریشه ها را منظم نگه داشته و از آلودگی حفظ می کند؛ ولی هنگام تعویض چسب، ریشه ها ممکن است کنده شوند و اثرات چسب روی این ریشه ها باقی مانده و جلوه نامناسبی به بافته می‌دهد.

انواع فرش ماشینی با ریشه آماده

یکی از پیشرفت های صنعت فرش ماشینی این است که توانسته است انواع فرش ماشینی را با ریشه آماده در جنس های ساده و ابریشمی روانه بازار کند.

براقیت و جلوه جنس ریشه های ابریشمی سبب شده است تا گروه تولیدی فرش ساویز بافت در تمامی فرش های ماشینی که ارائه می دهد، از ریشه‌های جنس ابریشمی بهره برده و بدین صورت جلوه و جذابیت فرش های دستباف گونه را بالا ببرد.

طرح های فرش ساویز بافت به دلیل وجود ریشه های ابریشمی ظریف که در انتها و امتداد طولی بافت زده شده است، جلوه و نمای بی نظیری پیدا کرده است. ترنج خورشیدی شکل در مرکز قالی، پیچان ساقه ها و گل های افشان در طرح های افشان، منحنی های پیچ در پیچ در طرح اسلیمی، چینش منظم خشت ها و قاب های مزین شده در طرح های خشتی و... وقتی ظرافت و زیبایی بی نظیری پیدا می‌کنند که در امتداد و انتهای آن ها ریشه های ابریشمی ظریفی قرار گرفته باشد.

این فروشگاه فرش انواع محصولات ماشینی را به صورت حضوری و اینترنتی با ضمانت نامه به فروش می رساند. قرار دادن ضمانت در فروش محصولات نشان دهنده آن است که این شرکت فرش در تولیداتش به روش استاندارد و از بهترین دستگاه های بافندگی بهره‌گیری می‌کند.