چگونه فرش ابریشم را بشناسیم؟

تاریخچه تولید پارچه و لباس به قبل از اسلام برمی‌گردد که در آن دوره با استفاده از ابریشم سه نوع لباس و پارچه با عناوین دیبا، پرنیان و پرند تهیه می‌شد که به کارگیری از آن در بین درباریان و امپراطوری‌ها بسیار رایج بود. برای اولین کارخانه ابریشم کشی در روستای برکاده رشت توسط آقا محمد خان رشتی در دوره ناصرالدین شاه قاجار در ایران راه اندازی شد اما طولی نکشید که فعالیت این کارخانه متوقف شد.

پس از آن در اواخر دوره ناصرالدین شاه فردی به نام حاج امین الضرب با به کارگیری از دانش فنی خود و ماشین آلات فرانسوی موفق به انحصار تاسیس کارخانه ابریشم برای مدت زمان 20 سال فعالیت شد و متاسفانه بعد از آن به علت عدم سازگاری فرهنگ شرقی و غربی و مسائل اجتماعی تعطیل شد.

با این تفاسیر مشخص می‌شود که ابریشم از گذشته‌های دور تا به امروز در میان دیگر الیاف طبیعی از محبوبیت بسیار زیادی برخوردار بوده است. به طور کلی ابریشم در صنعت نساجی و بافندگی مورد استفاده بوده است که ترکیب اصلی آن از نوعی پروتئین‌های موجود در بدن کرم ابریشم همانند گلیسین، آلانین، سرین، والین، تیروزین و اسید گلوتامیک است که بدین علت آن را با عنوان نخ ابریشم نام نهاده‌اند.

تولید الیاف ابریشم بدین شکل صورت می‌گیرد که پروتئین از بدن کرم ابریشم گرفته شده و طی فرآیندهای خاصی به ابریشم طبیعی تبدیل می‌گردد. روش‌های دیگری هم برای تولید ابریشم وجود دارد اما با این تفاوت که دیگر طبیعی نبوده و به عنوان ابریشم مصنوعی شناخته و در صنایع مختلف همچون فرش به کار گرفته می‌شود که ممکن است تشخیص و تمیز آن‌ها از یکدیگر برای افراد عادی کمی مشکل باشد؛ از این رو ما به ارائه مقاله‌ای با عنوان چگونه فرش ابریشم را بشناسیم، شما عزیزان را در این امر راهنمایی نموده‌ایم.

چگونه فرش ابریشم طبیعی را از مصنوعی تشخیص دهیم؟

از پوشش پیله کرم ابریشم در فرم شفیره پیچیده به دور خود، ابریشم طبیعی به دست می‌آید که ریسیدن آن از پیله پیچیده شده به صورت کلافه، تا چند صد متر طول و از ضخامت 5 میلی‌متری برخوردار است که در دوام و استحکام به گونه‌ای است که قابلیت بلند کردن یک هواپیما را دارد. در مقابل ابریشم مصنوعی از الیاف پنبه‌ای جلا داده شده تشکیل شده و یا از فیبر سلولزی بازسازی شده به صورت الیاف مصنوعی تهیه می‌شود. اما روش‌های دیگری هم برای تمایز و تشخیص ابریشم طبیعی از مصنوعی وجود دارد که در ادامه ارائه شده است:

• اولین روش تشخیص ابریشم طبیعی از مصنوعی در بافته‌ها بدین صورت است که با کشیدن دست بر روی آن می‌توان متوجه این امر شد؛ اگر روی فرش دست کشیدید و کف دستتان گرم شد، از نوع ابریشم طبیعی است اما اگر هیچ گونه تفاوتی پیدا نکرد، باید بدانید که ابریشم فرش از نوع مصنوعی است. باز هم در صورت داشتن شک بهتر است دو فرش را در کنار هم همزمان لمس نمایید تا تفاوت را به خوبی احساس نمایید.
• دومین روش با اجازه از فروشنده و یا تولید کننده می‌توانید یک گره از فرش را در بیاورید و بسوزانید؛ اگر ابریشم طبیعی خاکستر آن سیاه می‌شود و بوی سوختگی مو می‌گیرد؛ زیرا مو و ابریشم هر دواز بافت پروتئینی برخوردار هستند، اما اگر رنگ آن سفید گچی شد و بوی سوختن کاغذ گرفت، مطمئن باشید که در بافت آن از ابریشم مصنوعی استفاده شده است.
• سومین روش جهت تشخیص ابریشم طبیعی از مصنوعی، دقت به بافت آن است که اگر ریزبافت بود نشان طبیعی بودن آن است اما اگر از بافت درشتی برخوردار بود، مسلما از ابریشم مصنوعی تشکیل شده است.
• و آخرین روش به منظور تشخیص فرش ابریشم مصنوعی از طبیعی، یک نمونه از ابریشم را در محلول 16 گرم سولفات مس و ده گرم گلیسیرین و 150 میلی‌لیتر آب را قرار داده و سپس کمی سود سوز آور را کم کم بدان اضافه نموده و حل می‌کنیم تا محلول روشنی به دست آید، اگر ابریشم در آن حل شود، به معنای طبیعی بودن آن است و در غیر اینصورت مصنوعی است.

فرش ابریشم؛ ترکیبی از زیبایی، اصالت و هنر ایرانی

یکی از اصیل‌ترین و گران‌بهاترین جلوه‌های زیبای مثال زدنی هنر اصیل ایرانی فرش ابریشم است که از آوازه و شهرت جهانی برخوردار است. با شنیدن نام فرش ابریشم ذهن افراد به طور ناخودآگاه به سمت اصالت و ارزش آن کشیده می‌شود که مسلما نوع دستبافت آن را در مقایسه با نمونه‌های ماشینی از ارزش و بهای بسیار بیشتری برخوردار است؛ چرا که در بافت آن از الیاف ابریشم طبیعی و خالص به کار گرفته شده است.

به کارگیری از الیاف ابریشمی در بافت فرش بیشتر موجب ارائه جنبه تزئینی از آن می‌شود که گاها به عنوان تابلوفرش نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد. این نوع دستبافته‌های ابریشمی ارزشمند را می‌توانید به عنوان کالایی برای سرمایه گذاری نیز خریداری نمایید؛ زیرا به مرور زمان نه تنها از ارزش آن کاسته نمی‌شود، بلکه از به ارزش آن نیز افزوده می‌گردد. در برخی موارد بافته‌های ماشینی همچون فرش کودک از ظاهری درخشان و دستباف گونه برخوردار بوده اما از ارزش بالایی همانند ابریشم بافته‌های طبیعی برخوردار نیست.

به طور کلی ابریشم در بافت فرش یا به صورت صد در صد به کار گرفته می‌شود و یا در مدل‌هایی مانند فرش گل ابریشم که تنها در نقش و نگار و گل فرش از درصد کمی ابریشم استفاده شده و فرش کف ابریشم که در چله آن از ابریشم استفاده شده و قابل استفاده به عنوان کفپوش بوده و نسبت به موارد قبلی از حساسیت کمتری در نگهداری و شستشو برخوردار است.

بررسی تفاوت جنس نخ خاب ابریشم با اکریلیک

مسلم است که از ابریشم طبیعی در بافت قالی‌های دستبافت استفاده می‌شود، در صورتی که در بافته‌های ماشینی از ابریشم مصنوعی استفاده می‌شود. جنس نخ ابریشم طبیعی که در فرش‌های دستبافت به کار می‌رود کاملا متفاوت از جنس نخ مصنوعی به کار رفته شده در فرش‌های ماشینی است. بافته‌های ابریشم مصنوعی در واقع همان اکریلیک بافته‌هایی همچون فرش 1200 شانه هستند که در مقایسه با فرش ابریشم طبیعی دستبافت از خابی توپر برخوردار بوده و بسیار کاربردی هستند.

برخلاف ابریشم بافته‌های طبیعی این نوع ابریشم مصنوعی پرزدهی و حساسیت ایجاد می‌نماید که در رفع این مشکل تولیدکنندگان از فرآیند تثبیت حرارتی با بخار آب استفاده شده که موجب کاهش آن به مقدار ناچیزی از پرزدهی و استحکام بالای نخ شده و به بهترین نحو باکیفیت‌ترین ابریشم مصنوعی را جهت ارائه بافته‌های ماشینی ابریشم گونه تولید نموده‌اند.

مقایسه قیمت فرش‌های ابریشم طبیعی نسبت به الیاف مصنوعی

همان‌طور که قبلا اشاره شد با توجه به فرآیند پیچیده تولید ابریشم طبیعی می‌توان گفت مسلما از هزینه تولید بالاتری نسبت به ابریشم مصنوعی برخوردار است و به همین علت در افزایش قیمت فرش‌های ابریشم اصل نسبت به ابریشم گونه اثر داشته است.

پلی استر به عنوان یک نخ ابریشم مصنوعی شناخته می‌شود که همانند ابریشم از ظاهری براق و درخشان برخوردار بوده و در بافته‌های ماشینی مورد استفاده قرار می‌گیرد و در نتیجه منجر به ارائه فرش ابریشم نما می‌شود که در مقایسه با دستبافته‌های ابریشمی اصل و واقعی بسیار ارزان‌تر و کم هزینه‌تر هستند و افراد در تهیه آن مشکل مالی نخواهند داشت.

فرش ابریشم اصل را از کجا بخریم؟

از آنجایی که در برخی موارد از پلی‌پروپیلن به جای پلی استر و یا اکریلیک در بافت فرش‌های ماشینی استفاده می‌شود و از کیفیت مناسبی برخوردار نیست، بهتر است جهت خریداری فرش ابریشم طبیعی و یا مصنوعی از طریق فروشگاه‌های معتبر و رسمی همچون ساویز بافت اقدام نمایید تا بتوانید در قبال خریدی مطمئن، از قیمت مناسب محصول در ازای دریافت گارانتی معتبر نیز بهره‌مند گردید.

ارائه گارانتی معتبر و فرش شناسنامه‌دار و خرید در بین تنوع بالایی از محصولات فروشگاه همه و همه می‌تواند ضمانتی بر خریدی امن از محصولات ارزشمندی همچون فرش ابریشم چه در نوع طبیعی و چه در نوع مصنوعی باشد؛ زیرا در این بازار پرسود شاهد کلاهبردارانی هستیم که در پی منافع خود به عرضه محصولات تقلبی به جای اصل و باکیفیت پرداخته‌اند.